سمیرا زرقانی
...
بهقلم: مریم شیخزاده
زیستن در فرهنگ غنی محلی
فعالیت در عرصههای گسترده و متنوع صنایعدستی، در سالهای اخیر رونق دوبارهای گرفته و هنرمندان زیادی به فعالیت در بخشهای مختلف آن مشغولاند. سمیرا زرقانی، متولد آذرماه 1363، یکی از فعالان این حوزه است که در زمینهی چاپ دستی و صحافی فعالیت میکند.
سمیرا زرقانی در شهرستان اسفراین استان خراسان شمالی به دنیا آمد و کودکی خود را در کنار خانوادهی ششنفرهشان، که از کرمانجهای اسفراین محسوب میشدند، گذراند و با فرهنگ آن خطه اخت گرفت. در همان بازیهای ایام خردسالی بارقههای خلاقیتش با ساختن لوازم خانه با گِل خود را نشان داد. در دوران ابتدایی بهواسطهی داییاش با هنر خطاطی آشنا شد و فعالیت خود در دنیای هنر را بهنحوی از همان دوران آغاز کرد و تا مدرک عالی نستعلیق پیش رفت. خانوادهی سمیرا با فضای هنرهای دستی آشنا بودند و این امر مسیر او را هموار کرد؛ پدربزرگش خراط و چوبتراش بود و مادرش بهطور حرفهای گلدوزی و خیاطی میکرد.
زندهنگهداشتن هنری سنتی و اصیل
زرقانی در دوران دبیرستان بهدلیل نبود هنرستان در محل زندگیاش در رشتهی تجربی تحصیل کرد؛ اما با شرکت در کنکور هنر، در رشتهی صنایعدستی دانشگاه شیراز به تحصیل ادامه داد. تحصیل در رشتهی صنایعدستی و آشناشدن با حوزههای گوناگون هنری در واحدهای عملی و فعالیت در کارگاههای سفال، شیشه، فلز، خاتم، بافت، چاپ باتیک و مرمت، برای او بسیار جذاب و هیجانانگیز بود.
او در همین دوران به مرمت و صحافی علاقهمند شد و بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه شروع به فعالیت کرد و دفتر دستساز با جلدهای مختلف تولید کرد. با ورود به این هنر با قابلیتهای صحافی آشنا شد و تصمیم گرفت با استفاده از تکنیکهای صحافی و جلدسازی سنتی در قالبهای جدید، به این هنر اصیل جانی تازه بخشد و در کاربردهای متنوعی آن را به کار ببندد؛ در اولین آثارش روی قالبهای آیینه با چاپ دستی طرحهایی زد که با استقبال هنردوستان روبهرو شد.
طرح سنتی، کاربرد مدرن
زرقانی با مطالعاتی که در زمینهی طرح و نقشهای سنتی و انواع چاپ داشته است، از گنجینهی غنی فرهنگی و جغرافیاییای که در آن زیسته در آثار و طرحهایش بهره میبرد؛ در طرحهای متنوع آثار خوشساخت او عموماً از رنگ، نقش و نوع دوخت گلدوزیهای سنتی خراسان الهام گرفته شده است. در ایدهپردازی و انتخاب جنس آثارش همیشه سعی دارد تا در دنیای صنایعدستی آثار بیبدیل و نویی را ارائه دهد.
شیوهی کار صحافی سمیرا زرقانی تماماً دستی است و بهصورت سنتی انجام میشود؛ طرحهای او، از ساخت دفتر گرفته تا چاپ روی جلد، بهصورت دستی اجرا میشود. او که در کارگاه خانگی خود مشغول به خلق آثارش است، به تدریس خصوصی و آموزش چاپ پارچه و مهر به هنرجویان هم میپردازد.
زرقانی از طریق گالریها و فروشگاههای متعدد در شهرهای مختلف آثارش را به فروش میرساند و در کنار آن بهصورت مستقیم از صفحهاش در اینستاگرام فروش و ارتباط بیواسطه با خریداران آثارش دارد.
بیتوقف در مسیر هنری
جز خلق آثار هنری، چند سالی است که سمیرا زرقانی در حوزهی شعر و ادبیات کودک و نوجوان فعالیت دارد و اشعارش در مجلههای گوناگونی مانند سلام بچهها، سروش نوجوان و… به چاپ رسیده است.
در ایام همهگیری ویروس کرونا، این بیماری تأثیراتی بر مسیر فعالیتهای سمیرا زرقانی داشته است. او سختی شرایط قرنطینه را با کارکردن قابلتحمل کرده که نتایج درخشانی داشته است؛ از جمله ساخت و تولید مجموعهدفترهای «بسیگُل» که با همراهی دوست او، سمیرا نامجو، حاصل شد و تجربهی بزرگی برای او بوده است. زرقانی در هیچ شرایطی دست از تلاش و ساخت آثار بدیع خود برنداشته است.