علی نوریزاده
علی نوریزاده هنرمند فعال حوزهی طراحی پارچه و لباس در سال 1362 در مشگینشهر متولد شد و سالیان ابتدایی زندگی خود را در تبریز گذراند. با وجود پزشکبودن افراد خانواده، او علاقهای به رشتهی تجربی و پزشکی نداشت...
بهقلم: مریم شیخزاده
باتیک؛ هنری با قدمت 2000ساله
هنر نقاشی و چاپ روی پارچه قبل از رنگرزی به وجود آمده است و روش چاپ باتیک قدمتی 2000ساله دارد. در طراحی پارچه بهروش باتیک قسمتهایی از پارچه را با مادهای مقاوم (بهاصطلاح مایع رزرو)، که مانع از نفود رنگ به پارچه میشود، میپوشانند تا با روشی خاص نقوش دلخواه را بر روی پارچه ایجاد کنند. شهر اسکو در نزدیکی تبریز بهعنوان شهر ملی چاپ باتیک در ایران شناخته میشود و در حال حاضر هم نمونههای این چاپ در روسریها و لباسهای عشایر قابلمشاهده است.
علی نوریزاده هنرمند فعال حوزهی طراحی پارچه و لباس در سال 1362 در مشگینشهر متولد شد و سالیان ابتدایی زندگی خود را در تبریز گذراند. با وجود پزشکبودن افراد خانواده، او علاقهای به رشتهی تجربی و پزشکی نداشت و از همان دوران نوجوانی به هنر علاقهمند بود و در کلاسهای طراحی شرکت میکرد؛ ولی بهسبب مخالفتهای خانواده برای رفتن به هنرستان، در دوران دبیرستان در رشتهی ریاضیفیزیک تحصیل کرد. با وجود قبولی در رشتهی عمران دانشگاه تبریز، به تحصیل در این رشته ادامه نداد و پس از یک سال مطالعه و ثبتنام دوباره در کنکور، در رشتهی طراحی پارچه و لباس دانشگاه آزاد یزد پا به مسیر حرفهای خود در هنر گذاشت.
آشتیدادن هنری اصیل با جامعهی امروزی
نوریزاده که در ترم سوم دانشگاه با چاپ باتیک آشنا شد، چنان شیفتهی فضا و دنیای این روش چاپ غیرمستقیم روی پارچه شد که از همان دوران با طراحی مهرهای متفاوت و رفتن به کارگاههای شهر اسکو در ایامی که از دانشگاه به تبریز بازمیگشت، فعالیتهای خود را در این زمینه آغاز کرد. سپس برای ادامهی تحصیل در گرایش چاپ به دانشگاه مارمارا در ترکیه، که از دانشگاههای خوب منطقه در این رشته بود، رفت و مدرک دکتری خود را هم در گرایش طراحی لباس از این مرکز گرفت.
علی نوریزاده با بهرهگیری از تجربیات گذشتگان و پایبندی به اصول اولیهی باتیک، در کنار مطالعاتی که داشته، با بهروزرسانی ترکیببندیهای طرحها و ترکیب رنگ، سعی کرده است خوانشی مدرن و خلاقانه از چاپ باتیک در دوران جدید ارائه دهد. او با الهام از هنر خطاطی ایرانی و هنر تولید کاغذهای ابر و باد، برای بسیاری از طرحهایش ایده گرفته است. با این حال، امضای خاص او در آثارش از خلاقیت وی حاصل شده است؛ در چاپ دستی باتیک با وجود طراحی ازقبلتعیینشده، در مراحل کار و حین استفاده از مایع رزرو داغ و سختی کنترل آن، اتفاقهایی پدید میآید که با کسب تجربه در این هنر و هوشمندی میتوان این اتفاقها را بهسمت خوبی برد و طرحهای ثانویهای با آنها خلق کرد و ترکیبهای نویی ایجاد کرد. او با همین روش کلکسیونی با عنوان «لکه» تهیه کرد که در گالریهای ترکیه به نمایش گذاشت و با استقبال خوبی همراه شد. در این مجموعه لکههایی که بهصورت اتفاقی حین چاپ روی پارچه ایجاد شده بودند را تبدیل به حجم کرد و مجموعهلباسی با این روش طراحی کرد. این دست از آثارش او را در سطح بینالملی مطرح کرد.
خستگیناپذیری در مواجه با موانع
نوریزاده شش سال قبل به ایران بازگشت و بهسرعت فعالیتهایش را در کارگاهی در تبریز ادامه داد. او واحدهای چاپ باتیک و طراحی لباس را در دانشگاه هنر تهران و دانشگاه هنر تبریز چند سالی ارائه داد؛ اما با توجه به شرایط دانشگاهها، فعالیت خود را در این مراکز ادامه نداد و بهطور خصوصی در کارگاهش به تدریس هنرجویان میپردازد. او اکنون در حال تهیهی مجموعهی عظیمی در تبریز است که در آن بخشهای چاپهای دستی و سنتی، چاپهای دیجیتال و آتلیهی دوخت در مقیاسهای بزرگ در کنار هم به فعالیت و تولید بپردازند.
ویروس کرونا و آغاز اپیدمی این بیماری تأثیر بسیاری بر کار نوریزاده گذاشته است؛ هزینههای بالای کارگاه، منابع تولید و کارکنان در کنار کاهش فروش آثار شرایطی را به وجود آورد که او برای برونرفت از بحرانها مجبور شد منزل شخصیاش را بفروشد. با این حال، همچنان با علاقهی زیادش به دنیای چاپ و طراحی لباس در برابر موانع و مشکلات ایستادگی کرده و به مسیر خود ادامه داده است.