هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
به‌قلم: صبا عبداللهی
از تدریس در دانشگاه تا پاپیه ماشه
مرضیه ترکمانیان، هنرمند و پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه، در سال 1340 به دنیا آمد. او مدرک کارشناسی‌ارشد خود را از دانشگاه‌های هنر و الزهرا دریافت نمود و تاکنون تجربه‌ی تدریس در دانشگاه‌های سوره، الزهرا، دانشگاه سیستان‌وبلوچستان، دانشگاه هنر اصفهان و دانشکده‌ی مواد و سرامیک همدان را دارد. ترکمانیان آثار خلاقانه‌ی متعددی در زمینه‌ی سرامیک و همچنین هنر پاپیه ماشه خلق کرده است.
وی از سال 1373 نمایشگاه‌های متعدد گروهی و انفرادی خود را در زمینه‌ی سرامیک در نگارخانه‌ی صبا، موزه‌ی هنرهای معاصر، نمایشگاه بین‌المللی و سازمان میراث فرهنگی برگزار کرده است. مرضیه ترکمانیان همچنین در هنر پاپیه ماشه خوش درخشیده و دو سال است که در این زمینه در خانه‌ی هنرمندان و موزه‌ی ملی فعالیت می‌کند.
از آنجایی که تخصص اصلی ترکمانیان سرامیک بوده و کارشناس و فعال صنایع‌دستی نیز به شمار می‌رود، در طراحی فرم او ردپای فرم‌هایی را می‌توان دید که متأثر از اشیای سرامیکی هستند و در عین حال کاربردی و دکوراتیو.
کارکردبخشیدن به کاغذهایی که هدر می‌روند
پاپیه ماشه، که یکی از صنایع‌دستی به شمار می‌رود، به‌معنای مچالهکردن است. متریالی که به ساخت در این هنر کمک می‌کند، تکه‌های کاغذ یا خمیر کاغذ است که برای چسبندگی بیشتر و تقویت آن استفاده می‌شود. پاپیه ماشه در اصل لغتی فرانسوی است به‌معنای کاغذ فشرده؛ علت نام‌گذاری آن به این جهت است که کاغذ را پس از خمیرکردن با سریش مخلوط می‌کنند و تحت‌فشار قرار می‌دهند تا زیرساخت کار شکل بگیرد.
ترکمانیان در خصوص شروع به کار در زمینه‌ی پاپیه ماشه می‌گوید: «همیشه فکر می‌کردم این‌همه کاغذی که هدر می‌رود، می‌تواند قابلیت بازیافت هم داشته باشد. از آنجایی که در طول تاریخ هنرمندان ایرانی با طبع لطیف و احترام به طبیعت و زیست مداراجویانه با عناصر طبیعی آثار ارزشمندی خلق کرده‌اند، با استفاده از این دورریزها و ترکیب با موادی از همین دست، اشیایی را طراحی و اجرا کردم».
همچنین از آنجایی که تخصص اصلی ترکمانیان سرامیک بوده و کارشناس و فعال صنایع‌دستی نیز به شمار می‌رود، در طراحی فرم او ردپای فرم‌هایی را می‌توان دید که متأثر از اشیای سرامیکی هستند و در عین حال کاربردی و دکوراتیو.
استفاده از نمادهای هویتی ایرانی در خلق آثار
ترکمانیان در تزیینات نگاهی به باورهای عامیانه دارد. برای مثال از ادعیه و چشم‌زخم‌هایی که در گذشته رایج بوده در برخی از کارهایش استفاده کرده و در برخی دیگر، عناصر تزیین ایرانی را با فرم‌های تقریباً آزاد ترکیب کرده است. او البته تمایل چندانی به ریزه‌پردازی و ساخت‌وسازهای وسواسی رایج در هنرهای سنتی ندارد و از طرفی تأکید دارد نشانی از هویت ایرانی را در دست‌ساخته‌های خود بگنجاند. موتیف‌ها به‌صورت جسته‌وگریخته جاهایی حضور پیدا کرده و جاهایی به‌عمد محو شده‌اند. او خط‌نوشته‌هایش را بدون قصد و نیت قبلی و با الهام‌های لحظه‌ای به وجود می‌آورد: «خط‌نوشته‌ها بی‌محابا به‌سراغم آمده و اصراری بر زیبانوشتن و هنرنمایی در استفاده از آرایه‌های خطی نداشته‌ام. گاهی حال‌واحوالم را در لحظه بر روی اثر آورده‌ام و سپس برخی از نوشته‌ها را مخدوش کرده و ردی از آن‌ها به جا گذاشته‌ام».
ترکمانیان در تزیینات نگاهی به باورهای عامیانه دارد. برای مثال از ادعیه و چشم‌زخم‌هایی که در گذشته رایج بوده در برخی از کارهایش استفاده کرده و در برخی دیگر، عناصر تزیین ایرانی را با فرم‌های تقریباً آزاد ترکیب کرده است. او البته تمایل چندانی به ریزه‌پردازی و ساخت‌وسازهای وسواسی رایج در هنرهای سنتی ندارد و از طرفی تأکید دارد نشانی از هویت ایرانی را در دست‌ساخته‌های خود بگنجاند.
ترکمانیان در پاپیه ماشه با سیاقی دیگر اشیا را می‌سازد؛ با استفاده از تلفیق خطاطی و طراحی سنتی و همچنین استفاده از همنشینی رنگ‌‌ها، با مجموع این عناصر آثارش را تولید می‌کند. او در مواردی حتی ساختار رایج را محتاطانه بر هم زده و نگاه شوخ‌مآبانه‌ای به اشیا داشته است. کاسه‌هایی که بر پای پرنده‌ها استوارند، بر اساس این نگاه متفاوت او ساخته شده‌اند.
