یرواند نهاپتیان
یرواند نهاپتیان نقاش ارمنیتباری است که در سال 1296 در محلهی جلفای اصفهان به دنیا آمد. هنردوستی پدرش و دیدن نقشونگارهای قالیهای بافتهشدهی مادر و خواهرش، او را مجذوب هنر کرد. از هفتسالگی نقاشی میکشید و دورهی ابتدایی و متوسطه را در اصفهان گذراند؛ اما بهدلیل فقر و تنگدستی خانواده، نتوانست هنر نقاشی را دنبال کند...
بهقلم: سارا عاشوری
اصفهان شهری زیبا و پر از رنگ است. معماریها و کاشیکاریهای بهیادگارمانده از دوران صفوی این شهر را به گنجینهای برای هویت ایرانی بدل کرده است و بدیهی است که در چنین محیطی از دیرباز هنرمندان بزرگ و نامداری پرورش پیدا کرده باشند.
نگارگری ایرانی در رئالیسم اروپایی
یرواند نهاپتیان نقاش ارمنیتباری است که در سال 1296 در محلهی جلفای اصفهان به دنیا آمد. هنردوستی پدرش و دیدن نقشونگارهای قالیهای بافتهشدهی مادر و خواهرش، او را مجذوب هنر کرد. از هفتسالگی نقاشی میکشید و دورهی ابتدایی و متوسطه را در اصفهان گذراند؛ اما بهدلیل فقر و تنگدستی خانواده، نتوانست هنر نقاشی را دنبال کند. بنابراین به شرکت نفت خوزستان رفت و در آنجا مشغولبهکار شد. تا اینکه در سال 1307 بهدعوت دولت، سارکیس خاچاتوریان، که هنرمند ارمنی مقیم فرانسه بود، برای نقاشی دیوارنگارههای عالیقاپو و چهلستون، به اصفهان آمد. در همین زمان الکساندر نرسیسانس که رئیس تئاتر سلطنتی رُم بود نیز به این شهر آمد و یرواند به شاگردی این استاد درآمد و هنر نقاشی را فراگرفت. او همچنین برای آموزش مینیاتور و هنر نگارگری ایرانی نزد حاج مصورالملکی رفت و بهدلیل علاقهای که به هنر و هویت ایرانی داشت، بسیار از این هنر تأثیر پذیرفت. یرواند در سال 1318 فعالیت رسمی خود را در نقاشی آغاز کرد و پس از بهپایانرسیدن جنگ جهانی دوم و بهدلیل آزادیهای فرهنگی و اجتماعی بهدستآمده، در سال 1325 در مغازهای در چهارباغ اصفهان به نقاشی مشغول شد. پس از رفتن خاچاتوریان به کشورش، بهعنوان شاگرد و جانشین او کارش را ادامه داد و به کپیبرداری از نقاشیهای کاخهای صفوی اصفهان پرداخت. یرواند سال 1386 پس از سالها فعالیت هنری و خلق آثاری ناب و ویژه، در اصفهان از دنیا رفت.
در سال 1307 بهدعوت دولت، سارکیس خاچاتوریان، که هنرمند ارمنی مقیم فرانسه بود، برای نقاشی دیوارنگارههای عالیقاپو و چهلستون، به اصفهان آمد. در همین زمان الکساندر نرسیسانس که رئیس تئاتر سلطنتی رُم بود نیز به این شهر آمد و یرواند به شاگردی این استاد درآمد و هنر نقاشی را فراگرفت. او همچنین برای آموزش مینیاتور و هنر نگارگری ایرانی نزد حاج مصورالملکی رفت و بهدلیل علاقهای که به هنر و هویت ایرانی داشت، بسیار از این هنر تأثیر پذیرفت.
اصفهان نقشبسته بر تابلوها
تخصص یرواند نقاشی با آبرنگ بود و میتوان او را از بنیانگذاران مکتب آبرنگ اصفهان دانست. سبک هنری او در ابتدا امپرسیونیسم بود؛ اما در آن زمان اقبال زیادی نسبت به این سبک وجود نداشت و پس از بهدستآوردن تجربه و گذر زمان، سبکش را به رئالیسم تغییر داد. پیش از آبرنگ حدود سیزده سال با رنگروغن آثار خود را خلق میکرد؛ اما بهدلیل حساسیتی که برای او نسبت به رنگروغن ایجاد شده بود، و همچنین کوچکبودن ابعاد کار با این رنگ، به آبرنگ روی آورد.
نقاشیهای این هنرمند مانند دیگر اعضای مکتب آبرنگ اصفهان یا نقاشان جلفای نو، با تأکید بر طبیعت بیجان، مناظر و فضای باز و ثبت ویژگیهای بومی کشیده میشدند. او علاقهی بسیار زیادی به اصفهان داشت و همیشه در پی یافتن هویت ایرانی در زندگی روزمره بود؛ به همین دلیل نقاشیهایش تصاویری است با رنگهای زنده از اصفهان عصر پهلوی. آثار یرواند بهشیوهی رنگگذاری و طراحیهای باشکوه کلاسیک ایرانی است که دورنمایی از فضاهای شهری، معماری زندگی مردم و میراث فرهنگی است. ظرافت و توجه به جزئیات و مطالعهی شخصیاش بر سوژهها، آثار این هنرمند را از دیگر آثار این سبک متمایز میکند.
یرواند نهاپتیان معتقد بود که واسطهای میان ذوق شخصی خود و مردم است و میبایست به درخواست و سفارش مشتری نقاشی کشید و خواست دیگران اهمیت زیادی دارد. آثار او که امروزه ارزش تاریخی پیدا کرده، تاکنون دو مرتبه در حراج تهران به فروش رسیده است.
نقاشیهای این هنرمند مانند دیگر اعضای مکتب آبرنگ اصفهان یا نقاشان جلفای نو، با تأکید بر طبیعت بیجان، مناظر و فضای باز و ثبت ویژگیهای بومی کشیده میشدند. او علاقهی بسیار زیادی به اصفهان داشت و همیشه در پی یافتن هویت ایرانی در زندگی روزمره بود؛ به همین دلیل نقاشیهایش تصاویری است با رنگهای زنده از اصفهان عصر پهلوی.